فیشینگ چیست؟

فیشینگ چیست؟ همه‌چیز درباره حملات فیشینگ و راه‌های مقابله با آن

مقدمه

این روزها بیشتر کارهای ما به فضای آنلاین منتقل شده است؛ از خرید اینترنتی گرفته تا پرداخت قبض، دریافت خدمات بانکی و حتی امضای اسناد دیجیتال. در این میان، مجرمان سایبری هم بیکار ننشسته‌اند و از روش‌های مختلفی برای سوءاستفاده از کاربران استفاده می‌کنند. یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین این روش‌ها، فیشینگ (Phishing) است.

اگر تا به حال ایمیلی دریافت کرده‌اید که از شما خواسته اطلاعات کارت بانکی یا رمز عبور خود را وارد کنید، احتمالاً با یک حمله فیشینگ مواجه بوده‌اید. اما فیشینگ دقیقاً چیست و چرا این‌قدر مهم است که آن را بشناسیم؟ در این مقاله از سایت ثبت رایانه به طور کامل و با زبانی ساده، به بررسی این مفهوم و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازیم.

فیشینگ چیست؟ (تعریف ساده و کاربردی)

فیشینگ به نوعی حمله سایبری گفته می‌شود که در آن مجرمان اینترنتی تلاش می‌کنند با جعل هویت سازمان‌ها یا افراد معتبر، اطلاعات حساس کاربران مثل نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات کارت بانکی یا کدهای امنیتی را سرقت کنند.

واژه فیشینگ از کلمه Fishing (ماهیگیری) گرفته شده است؛ زیرا همان‌طور که ماهیگیر طعمه‌ای در آب می‌اندازد، مهاجم نیز با ارسال پیام‌ها و لینک‌های جعلی، طعمه‌ای برای کاربران قرار می‌دهد و منتظر می‌ماند تا قربانی روی آن کلیک کند.

روش‌های رایج فیشینگ

حملات فیشینگ اشکال مختلفی دارند. آشنایی با این روش‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر آن‌ها را شناسایی کنیم:

1. فیشینگ ایمیلی

   رایج‌ترین نوع فیشینگ است. مهاجم ایمیلی شبیه به بانک، شرکت یا سازمان معتبر ارسال می‌کند و از کاربر می‌خواهد روی لینکی کلیک کرده یا اطلاعاتی وارد کند.

2. فیشینگ پیامکی (Smishing)

   در این روش از طریق پیامک، لینک‌های جعلی ارسال می‌شود. مثلاً پیامکی با مضمون «برنده جایزه شدید» یا «بدهی مالیاتی دارید» دریافت می‌کنید.

3. فیشینگ تلفنی (Vishing)

   مجرم با تماس تلفنی خود را مأمور بانک یا اداره معرفی کرده و از قربانی اطلاعات محرمانه درخواست می‌کند.

4. فیشینگ در شبکه‌های اجتماعی

   در این نوع، مهاجم با ساختن صفحات جعلی در اینستاگرام، تلگرام یا فیسبوک، کاربران را فریب می‌دهد تا اطلاعات خود را وارد کنند.

5. فیشینگ وب‌سایت جعلی

   یک وب‌سایت تقلبی که بسیار شبیه سایت اصلی است طراحی می‌شود. قربانی تصور می‌کند وارد سایت اصلی بانک یا فروشگاه شده و اطلاعات خود را وارد می‌کند.

چرا فیشینگ خطرناک است؟

• سرقت اطلاعات مالی: دسترسی به رمز دوم، CVV2 و اطلاعات کارت بانکی.
• هویت‌دزدی: مهاجم می‌تواند با اطلاعات شما حساب باز کند یا جرم دیگری انجام دهد.
• خسارت مالی: برداشت غیرمجاز از حساب یا خرید اینترنتی به نام شما.
• آسیب به اعتبار شخصی یا سازمانی: مهاجم می‌تواند از حساب شما برای ارسال پیام‌های جعلی استفاده کند.

نشانه‌های شناسایی حملات فیشینگ

برای جلوگیری از فیشینگ باید نشانه‌های آن را بشناسید:

• وجود لینک‌های مشکوک با آدرس‌های شبیه به سایت‌های اصلی (مثلاً paypaI.com به جای paypal.com).
• استفاده از زبان و دستور زبان ضعیف یا غلط املایی در پیام‌ها.
• ایجاد حس اضطرار مثل «حساب شما مسدود می‌شود، همین حالا وارد شوید.»
• درخواست اطلاعات شخصی یا مالی از طریق ایمیل یا پیامک.
• نبود پروتکل امنیتی SSL در وب‌سایت (https).

راه‌های جلوگیری از فیشینگ

۱. دقت در لینک‌ها و آدرس وب‌سایت‌ها
همیشه قبل از وارد کردن اطلاعات حساس، آدرس سایت را بررسی کنید.

۲. استفاده از آنتی‌ویروس و فایروال
بسیاری از نرم‌افزارهای امنیتی می‌توانند سایت‌های جعلی را شناسایی کنند.

۳. به‌روزرسانی سیستم و مرورگر
به‌روزرسانی‌ها معمولاً شامل رفع حفره‌های امنیتی هستند.

1. فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای

   حتی اگر رمز عبور شما لو برود، مهاجم بدون کد دوم نمی‌تواند وارد حساب شود.

2. بی‌توجهی به ایمیل‌ها و پیامک‌های مشکوک

   هرگز روی لینک‌های ناشناس کلیک نکنید.

نقش آموزش در پیشگیری از فیشینگ

یکی از مهم‌ترین ابزارها برای مقابله با فیشینگ، آگاهی و آموزش کاربران است. سازمان‌ها باید کارمندان خود را آموزش دهند تا بتوانند پیام‌های جعلی را تشخیص دهند. همچنین کاربران عادی باید بدانند که بانک‌ها یا سازمان‌های رسمی هیچ‌گاه اطلاعات محرمانه را از طریق ایمیل یا پیامک درخواست نمی‌کنند.

فیشینگ و قوانین ایران

در حقوق ایران، فیشینگ نوعی کلاهبرداری اینترنتی محسوب می‌شود و بر اساس قانون جرایم رایانه‌ای، مرتکبین آن مجازات می‌شوند. بنابراین اگر قربانی حمله فیشینگ شدید، می‌توانید از طریق پلیس فتا و مراجع قضایی شکایت کنید.

نمونه‌های واقعی فیشینگ در ایران

• صفحات جعلی درگاه بانکی: یکی از رایج‌ترین نمونه‌ها که بسیاری از کاربران را گرفتار کرده است.
• پیامک جعلی یارانه: مهاجمان با ارسال پیامک درخواست اطلاعات بانکی کرده‌اند.
• ایمیل‌های جعلی شرکت‌های بین‌المللی: بعضی کاربران تصور کرده‌اند برنده جایزه بزرگ شده‌اند و اطلاعات خود را داده‌اند.

آینده فیشینگ و تهدیدات سایبری

با گسترش فناوری، روش‌های فیشینگ نیز پیچیده‌تر می‌شوند. امروزه شاهد استفاده از هوش مصنوعی برای تولید ایمیل‌ها و وب‌سایت‌های جعلی هستیم. بنابراین اهمیت پیشگیری و ارتقای سطح امنیت بیش از پیش احساس می‌شود.

نتیجه‌گیری

فیشینگ یکی از خطرناک‌ترین روش‌های کلاهبرداری اینترنتی است که با جعل هویت سازمان‌ها یا افراد، اطلاعات حساس کاربران را سرقت می‌کند. شناخت روش‌های فیشینگ، توجه به نشانه‌ها و رعایت نکات امنیتی می‌تواند تا حد زیادی از گرفتار شدن در این دام جلوگیری کند.

پس همیشه به یاد داشته باشید:

• روی هر لینکی کلیک نکنید.
• اطلاعات حساس را فقط در سایت‌های معتبر و امن وارد کنید.
• و برای امنیت بیشتر، از آموزش‌ها و راهنمایی‌های تخصصی ثبت رایانه استفاده کنید.

سایت ثبت رایانه به عنوان همراه مطمئن شما در این مسیر، خدمات کامل، دقیق و به‌روز را در اختیار شما قرار می‌دهد.

✅ این مطلب توسط تیم ثبت رایانه تولید و جمع‌آوری شده است.